مردمان سیلک به صورت گروهایی کوچک در تپه شمالی در خانههایی که از مواد و مصالح کم دوام مانند نی و چوب ساخته شده بودند زندگی میکردند. در این دوره مردمان سیلک شکارگر- گردآور بودند به این صورت که غذای اصلی خود را از یک طرف از طریق شکار حیوانات وحشی مانند کَل، قوچ، گراز، غزال و آهو که در آن دوران در دشت کاشان زندگی میکردند، تأمین کرده و از طرف دیگر با گرداوری میوه ها و تنقلات و دانه های گیاهان وحشی مانند پسته، بادام، قارچ و غیره روزگار می گذراندند. همچنین مردمان این دوره قدمهای اولیه در اهلی کردن حیواناتی مانند بز و گوسفند و گیاهانی مانند گندم و جو را برداشته بودند. به علاوه آنها موفق شده بودند که سفالهای دست ساز زمخت به رنگ نخودی با نقوش ابتدایی درست کنند. در این ویترین شاهد برخی از آثار این دوره به ترتیب شماره میباشیم: 1. ابزارهای سنگی که برای شکار و بریدن استفاده میشدند، 2. اولین سفالهای دست ساز این دوره، 3. مهرههای گردنبند، 4. سنگِ ساب جهت آسیاب کردن دانههای گندم و جو، 5. داس سفالی برای درو کردن 6. دانهگیاهی کربنیز شده.

6300 تا 5400 سال پیش: این دوره زمانی است که مردمان سیلک از تپه شمالی به تپه جنوبی جابجا شدند. در اینجا آنها خانههایی با معماری استاندارتری ساختند که متشکل از اتاقها، اجاقها و طاقچههایی جهت قرار دادن اشیاء بود. در این دوره جامعه ساکن در سیلک موفق به استخراج و استحصال فلز مس گردیده و بخشی از این تولیدات فلزی را به مناطق جنوب غرب و بین النهرین نیز صادر میکردند. همچنین در این دوره چرخ سفالگری نیز ابداع گردید به همین جهت سفالهای این دوره ظریفتر و با نقش مایه های انسانی، حیوانی و گیاهی میباشند. با استمرار یکجانشینی مردمان سیلک وارد مرحلۀ جدید از زندگی اجتماعی به نام شهرنشینی شدند، و تخصص گرایی فنون به وجود آمد؛ به این معنی که همانند جامعۀ معاصر هر یک از افراد شغل و حرفۀ خاصی را در پیش گرفته بودند. از اینرو در این دوره انجام داد و ستد کالاهای تولیدی به سرعت رشد کرده و انجام معاملات نیازمند شیوۀ جدیدی از ثبت و ضبط غیرشفاهی بود. نخستین شیوۀ ثبت و ضبط معاملات اقتصادی به صورت ژتون ها یا کالاشمارهایی از جنس گل، سنگ، استخوان و سفال بودند که به اشکال مختلف هندسی و حیوانی ساخته می شده و هر یک نشان دهندۀ یک کالا بودند. 

همانطور که بیان گردید اشیای این دوره در دو ویترینِ سه و چهار به نمایش در آمدهاند که و یترین سه نشاندهندۀ ظروف سفالی این دوره بوده و ویترین شماره چهار دربرگیرندۀ دیگر آثار این دوره میباشد که به ترتیب شماره توضیح داده میشود: 1. قطعات سفالی دوره سه سیلک با نقوش حیوانی، انسانی و گیاهی 2. بقایای بجامانده از فرایند ذوب فلز مس و تولیدات آن به ترتیب از بالا به پایین شامل: بوته، دَم و قالب فلزگری؛ سربارههای ذوب فلز و اشیای مسی  میباشد. 3. ردیف بالا: مهرههای تزئینی، ردیف وسط: سوهان سنگی، ردیف پایین: ژتون ها یا کالاشمارها.

در انتهای دوره چهار سیلک در محوطههای فلات مرکزی ایران مانند اریسمان، ازبکی و سیلک شاهد یک دوره بحران یکجانشینی و عدم سکونت به مدت 1000 تا 1200 سال میباشیم که به احتمال زیاد دلیل آن میتواند بحران زیست محیطی از جمله خشکسالی بوده باشد. همانطور که اشاره شد تپه سیلک مجدداٌ از سال 3600 تا 3000 سال پیش احتمالا توسط مردمانی جدید مورد سکونت واقع گردید. از شاخصههای مهم این دوره میتوان به ظهور و گسترش نوع خاصی از سفال به نام سفال خاکستری اشاره کرد که به عقیده برخی از باستان شناسان از جمله رومن گیرشمن، این سفالها نشان دهندۀ ورود اقوام آریایی به منطقه میباشند. از آثار و شواهد این دوره میتوان به گورستان الف که در صد متری جنوب غربی محوطه سیلک قرار دارد اشاره کرد. تعداد 15 گور از این گورستان مورد کاوش قرار گرفته که تمام آنها در همان گذشته مورد سرقت واقع شده بودند. در سطح خود محوطه آثار و شواهد زیادی از این دوره باقی نمانده است و تنها پی برخی از خانه های این دوره در کاوش های دکتر صادق ملک شهمیرزادی به دست آمده است. اشیای این ویترین به ترتیب شماره: 1. سفالهای خاکستری و درپوش. 2. کپی ساخته شده از قوری خاکستری 3. قطعاتی از مجسمۀ سفالین بز و گوسفند